Obchody 750-lecia lokacji Nowego Korczyna. (video)

Była to szczególna wystawa, gdyż zbiegała się ona z obchodami 750-lecia nadania praw miejskich Nowemu Miastu Korczyn, który to w pierwszej połowie XIII w. stał się drugim, po Krakowie, miastem królewskim i ośrodkiem życia politycznego kraju.

(Zobacz relację video)

Dokument z 1258 r. poświadcza prawa miejskie. Honory gospodarza pełnił wójt Wiktor Kwas, który powitał zaproszonych gości, z posłem Konstantym Miodowiczem  na czele. Na uroczystość przybyli samorządowcy, dyrektorzy szkół, luminarze świata kultury, biznesu, dyrektorzy szkół podstawowych oraz Gimnazjum z Gminy Nowy Korczyn itp.

Całość imprezy uświetniły występy zespołu „Wianeczek” ze Szkoły Podstawowej z Nowego Korczyna oraz „Brzostkowianek” z Brzostkowa. Wzruszającą balladę o
Nowym Korczynie wyśpiewała M. Kulik – gimnazjalistka z Nowego Korczyna, zaś jej koleżanki z Klubu 4H służyły pomocą w organizacji. Podsumowaniem był wernisaż fotografii obiektów i terenów naszej gminy oraz wystawa „Korczynianie”. Jej pomysłodawcą był Pan Piotr Kaleta.

Wójt Kwas zapowiedział, że wystawa była pierwszą uroczystością w ramach obchodów 750-lecia.

Kolejnymi będą:
- przegląd kapel z całego województwa w Nowym Korczynie w dniu 11 maja 2008r.,
- Kingonalia, pod koniec czerwca 2008 r.,
- centralna uroczystość - w ramach powyższych obchodów planowana jest pod koniec sierpnia 2008 r.

Korczyn dziś:
Rozpoczęła się nowa era dla Nowego Korczyna. Już mamy opracowany plan odnowy Rynku w ramach rewitalizacji. Specjaliści sporządzający w/w plan uczestniczyli w jednej z sesji Rady Gminy oraz zorganizowane zostało jeszcze jedno spotkanie z przedstawicielami społeczności nowokorczyńskiej, gdzie prezentowano już to opracowanie, prosząc o ewentualne uwagi.

W 2007 r. dokończona została budowa kanalizacji oraz wykonano remont wielu odcinków dróg tłuczniowych i ułożono asfalt w Brzostkowie. Wymieniono piece centralnego ogrzewania w szkołach. W bieżącym roku wykonamy elewację w szkołach w Brzostkowie i Nowym Korczynie. Złożyliśmy wnioski o środki unijne na budowę stadionu, ścieżek rowerowych, kanalizacji i dróg gminnych oraz drogi w Winiarach do pomnika Legionistów. Planujemy przeprowadzić rewitalizację rynku w Nowym Korczynie. Zakupimy koparkę wieloczynnościową by obniżyć koszty remontu dróg oraz sprawniej usuwać wszelkie awarie na sieciach wodociągowych. W celu obniżenia ceny wody płaconej przez mieszkańców gminy, zgodnie z petycją mieszkańców, postanowiliśmy uruchomić stare, ale własne ujęcie wodociągowe.

Przedstawione wyżej zadania należą do tych, które zamierza Gmina wykonać w najbliższym czasie, aby poprawić jej wizerunek.

Trochę historii:
Badania nad lokacją miast w Polsce w XIII wieku świadczą, że nie jest dokładnie znana data tego ważnego wydarzenia dla Nowego Korczyna. Prawdopodobnie stało się to około 1258 r. Z tego roku właśnie pochodzi dokument nadający dziedziczne wójtostwo Hinkowi, którego ojciec Henryk był wcześniej tamże wójtem.

Na mocy tego dokumentu jemu i jego sukcesorom nadaje Książę Bolesław Wstydliwy prawem dziedzictwa kawał ziemi, zobowiązał go do płacenia na św. Marcina wiardunku, po pół kojca z łanu, przeznaczył mu trzeci denar z opłat od każdego rzemiosła z jatek rzeźniczych i szewskich, z łaźni i od łokcia sukna, pozwoliły mu stawiać młyny po obu stronach Nidy i łowić w niej ryby, jako też w Wiśle w przestrzeni granic miejskich, przeznaczył mu i jego następcom trzeci denar od Wielkiego
i Małego Sądu, oraz połowę z kar miejskich a drugą połowę przekazał na użytek miasta .

Podstawowymi czynnikami miastotwórczymi były:

- szlaki handlowe i rozwijające się przy nich osady targowe,
- rozwój rzemiosła,
- grody i powstające przy nich podgrodzia.

Także na powstanie miasta w tym miejscu złożyło się kilka przyczyn. Urodzajna nadwiślańska płyta lessowa dochodząca do doliny Nidy i dogodny klimat, stwarzały
bardzo dogodne warunki osadnicze. Bardzo ważnym czynnikiem rozwoju był ośrodek władzy, czyli zamek na terenie dzisiejszej wsi Stary Korczyn, gdzie wówczas
mieściła się siedziba Księcia Bolesława Wstydliwego i jego kancelarii. Te czynniki - demograficzny /gdzie zaludnienie wówczas wynosiło około 30 osób na 1km2/ i
polityczny spowodowały, że Nowe miasto Korczyn wcześnie wypłynęło na arenę dziejów.


Wzorem dla dokumentów lokacyjnych było prawo niemieckie, a szczególnie prawo miasta Magdeburga. Stąd Nowe Miasto Korczyn lokowane było na prawie magdeburskim. Istotnym elementem prawno ustrojowym był jego herb. Był on zawsze oznaką samorządu i oznaką reprezentacyjną miasta. ,,Służył przy tym do oznaczenia własności miejskiej a więc budynków, sprzętów, (np. wozów) a w pierwszym rzędzie figurował na pieczęci miejskiej. Taka pieczęć herbowa czyniła dokumenty wiarygodne, dodawała im powagi i autorytetu, zamykała listy i zastępowała podpis”. W czasach powszechnego analfabetyzmu miało to olbrzymie znaczenie.

Herb Nowego Miasta Korczyn przedstawia wieżę zamkową za murem obronnym. Po obu stronach wieży znajdują się dwa orły bez korony. Zamek i orły są białe na czerwonym tle. Herb odzwierciedla więc znaczenie Nowego Miasta Korczyna jako siedziby królów. Dzięki św. Kindze, żonie Bolesława Wstydliwego, w 1257 r. założono tu klasztor franciszkanów pod wezwaniem do dziś św. Stanisława biskupa męczennika.


Także w tym czasie powstaje kościół parafialny pod wezwaniem św. Elżbiety Węgierskiej, ciotki św. Kingi. Najstarsze wiadomości dotyczące życia gospodarczego Nowego Miasta Korczyn mówią o warzeniu piwa, które masowo dowożono do Krakowa, które także trafiało nawet na Wawel. Z produkcją piwa było związane młynarstwo.

W związku z pracami budowlanymi, od XIV była w Nowym Mieście Korczyn cegielnia. Z innych przedsiębiorstw należy tu wymienić łaźnie, wagę, postrzygalnię. Za
czasów Zygmunta Augusta była fabryka broni, gdzie odlewano działa oraz produkowano rusznice. Za Stefana Batorego znajdowała się tu fabryka prochu. W epoce jagiellońskiej Nowe Miasto Korczyn było ważnym i rozwiniętym centrum produkcji rękodzielniczej, począwszy od płócienników, piwowarów, szewców, krawców, sukienników, bednarzy, rzeźników, kowali, kuśnierzy, zdunów, stelmachów, mieczników, powroźników, rybaków, piekarzy, a na cieślach skończywszy.

Rozkwitał także handel dzięki spławowi wiślanemu towarów rolnych i leśnych, a zwłaszcza zboża do Gdańska.

W XVII w. swoją własną przystań miał w Nowym Mieście Korczyn sławny pamiętnikarz Jan Chryzostom Pasek.

Przełomowym momentem dla dziejów Nowego Miasta Korczyn było wybudowanie tu przez Kazimierza Wielkiego zamku, który stał się rezydencją królewską, a przez to sceną wielu istotnych wydarzeń w dziejach Polski i jednym z najważniejszych ośrodków politycznych państwa. I to był najpełniejszy rozkwit Nowego Miasta Korczyn.

Jeszcze większego znaczenia dodawało Korczynowi jego położenie na szlaku na Litwę. Za Jagiellonów Nowe Miasto Korczyn stało się miejscem wielu ważnych wydarzeń jak złożenie hołdu lennego przez wielkiego mistrza krzyżackiego Marcina Truchsesa królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi.

Także na polu oświaty szkoła nowokorczyńska utrzymywała kontakt z Akademią Krakowską. Najsławniejszym wychowankiem szkoły nowokorczyńskiej był nasz wielki dziejopis Jan Długosz, a którego ojciec był starostą. Także w Nowym Mieście Korczyn, na zamówienie ostatniej, czwartej żony Władysława Jagiełły, matki króla Kazimierza Jagiellończyka – królowej Zofii (Sonki), sporządzony został przekład Biblii na język polski.

Po przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy następuje powolny upadek znaczenia Nowego Miasta Korczyn. Najazdy szwedzkie dokonują zagłady zamku. Katastrofa nastąpiła w 1657r. kiedy wojska węgierskie księcia Rakoczego dokonują rabunków i spalono miasto. Kolejne klęski spadły na miasto w XVIII w. w wyniku drugiego najazdu Szwedów, a miarę klęsk dopełniło morowe powietrze w latach 1701 – 1702, gdzie wymarło prawie całe miasto.

Następnie rozbiory spowodowały, że Nowe Miasto Korczyn znalazło się w zaborze rosyjskim, gdzie w roku 1869 przeprowadzono reformę miejską, w wyniku której odebrano mu prawa miejskie.

Wolność po czasach zaborów na swych karabinach przyniosły legiony pod dowództwem marszałka Józefa Piłsudskiego.

Obecnie Gmina Nowy Korczyn posiada 24 sołectwa, licząc 6700 mieszkańców i obejmuje powierzchnię 11656 ha.

Przedstawiliśmy skrót tekstu autorstwa P. Ewy Lasak
Całość na stronie: www.nowykorczyn.pl